Χάρτα των Ευθυνών - «ΑΣ ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΜΕ ΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ» - 2006

Τελικό κείμενο του δεύτερου Εθνικού Συνεδρίου Παιδιών και Εφήβων για το Περιβάλλον, που δημιουργήθηκε το 2006 από 600 νέους, 11 ως 15 χρονών, εκπροσώπους των σχολείων της Βραζιλίας.

Είμαστε νέοι απ’όλη τη Βραζιλία που συμμετέχουμε στο δεύτερο Εθνικό Συνέδριο Παιδιών και Εφήβων για το Περιβάλλον. Επιθυμούμε να χτίσουμε μια κοινωνία δίκαιη, ευτυχισμένη και βιώσιμη. Αναλαμβάνουμε ευθύνες και δράσεις, γεμάτες από όνειρα και ανάγκες. Αυτή η Χάρτα συγκεντρώνει τις συλλογικές ιδέες δώδεκα χιλιάδων σχολείων και κοινοτήτων από όλη τη χώρα, που έχουν οργανώσει τα δικά τους συνέδρια το 2005, καθώς και τις ευχές τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων.

Είναι για μας ένας τρόπος να εκφράσουμε τις επιθυμίες μας και την προσήλωση μας στη ζωή και στην ποικιλομορφία της. Έχουμε καταλάβει ότι χωρίς αυτήν κόσμος θα ήταν χωρίς χρώμα. Έχουμε βρει τους τρόπους να εργαστούμε για θέματα παγκόσμια, σύνθετα και επείγοντα: κλιματικές αλλαγές, βιοποικιλότητα, διατροφική ασφάλεια και φυλετική και εθνική ποικιλομορφία. Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε και να κινητοποιήσουμε τους ανθρώπους για να μπορέσουμε, όλοι μαζί, να αναλάβουμε δράση για τις μεγάλες κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η γενιά μας.

Για να φροντίσουμε τη Βραζιλία, έχουμε ανάγκη τη συνεργασία σας. Ενισχύουμε τις δράσεις των μαθητών και συμπαραστεκόμαστε στις επιτροπές για το περιβάλλον και την ποιότητα της ζωής στο σχολείο, στις ομάδες νέων για το περιβάλλον και σε πολλές άλλες ομάδες δράσης. Μοιραζόμαστε τις ευθύνες με τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις, τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς, τα κοινωνικά και πολιτιστικά κινήματα, πέρα από τις κοινωνικές ομάδες όπου ανήκει ο καθένας μας.

Σε συμφωνία με τις παραπάνω αρχές, αναλαμβάνουμε τις εξής ευθύνες:

1. Τη διάχυση της πληροφορίας και την ανάπτυξη της γνώσης με τη βοήθεια της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

Θα δημιουργήσουμε ομάδες ανταλλαγών για να οργανώσουμε συμπόσια, σεμινάρια, καμπάνιες πληροφόρησης, έρευνες και πολιτιστικά δρώμενα, από τους νέους για τους νέους και από τους νέους για τους ενήλικες. Θα προστατέψουμε και θα δώσουμε αξία στο χώρο ζωής μας και στις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες του, μέσα από τη δημιουργία και την υιοθέτηση διαφόρων απλών και δημιουργικών μέσων επικοινωνίας.

2. Την προστασία και την αξιοποίηση της βιοποικιλότητας.

Πρέπει να διατηρήσουμε τη φυσική φυτοκάλυψη των οικοσυστημάτων μας, προστατεύοντας την υπάρχουσα χλωρίδα και αποκαθιστώντας τις υποβαθμισμένες περιοχές στην εξοχή και στις πόλεις. Είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε την αναδάσωση και την αναδημιουργία των δασών κατά μήκος των ποταμών, να δημιουργήσουμε φυτώρια για σπόρους και να φυτέψουμε τους αγρούς για να καλλιεργήσουμε εγχώρια φυτά.

3. Η μετατροπή των πόλεων, των κοινοτήτων και των σχολείων σε περιβαλλοντικά υγιείς χώρους.

Θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας με το σύνολο της σχολικής κοινότητας για να γεμίσουμε με οπωροφόρα δέντρα τα σχολεία και τις γειτονιές μας, για να δημιουργήσουμε κήπους, περιβόλια, πλατείες και πάρκα.

4. Η μείωση της παραγωγής απορριμμάτων μέσα από την εφαρμογή των πέντε ευθυνών: να ξανασκεφτούμε, να αρνηθούμε, να ελαττώσουμε, να ξαναχρησιμοποιήσουμε και να ανακυκλώσουμε.

Θα ξανασκεφτούμε τους τρόπους παραγωγής και τις πραγματικές μας ανάγκες για κατανάλωση, θα αποφύγουμε να χρησιμοποιούμε προϊόντα που πετιούνται μετά τη χρήση, θα χρησιμοποιούμε ανακυκλώσιμα προϊόντα, θα διαλέγουμε τα απορρίμματα μας για να υποστηρίξουμε την επιλεκτική συλλογή τους και για να δημιουργήσουμε λίπασμα από τα οργανικά υλικά. Θα ενθαρρύνουμε τους συνεταιρισμούς και θα ζητήσουμε την υποστήριξη των Δημοτικών Συμβουλίων στις πόλεις μας.

5. Η ελάττωση των ρυπογόνων αερίων που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Θα χρησιμοποιούμε το «auto-stop» και θα ενθαρρύνουμε τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς και των ποδηλάτων. Θα προωθήσουμε τη χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας, όπως η αιολική, η ηλιακή και η χρήση της βιομάζας.

6. Η πρόληψη της αποδάσωσης και των πυρκαγιών.

Θα προχωρήσουμε σε έρευνες και θα συζητήσουμε με ιδιοκτήτες γης και γεωργούς για τις βιώσιμες πρακτικές: τη χρήση και τη διαχείριση του εδάφους και των δασών, που συνεισφέρουν στην ελάττωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Θα οργανώσουμε τη συλλογική διανομή εγχώριων σπόρων, καμπάνιες ενημέρωσης, φόρουμ συζήτησης και οικολογικές πορείες.

7. Ο σεβασμός, η κατανόηση και η αναγνώριση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας.

Θα προωθήσουμε δράσεις που θα συγκεντρώνουν διάφορες πολιτιστικές και εθνικές κοινότητες. Θα εξασφαλίσουμε την αναγνώριση και εφαρμογή των νόμων που επιβάλουν την ένταξη της ιστορίας των άλλων εθνικών κοινοτήτων στα σχολικά προγράμματα, όπως για παράδειγμα του αφρο-βραζιλιάνικου πολιτισμού. Θα χρησιμοποιήσουμε τα μέσα μαζικής επικοινωνίας για να κάνουμε γνωστή την αξία των διαφόρων πολιτισμών.

8. Η αξιοποίηση της παραγωγής και της κατανάλωσης φυσικών και βιολογικών τροφών.

Πρέπει να αλλάξουμε τις διατροφικές μας συνήθειες και να επιλέγουμε αγνά τρόφιμα. Πρέπει να ευαισθητοποιήσουμε τους αγρότες στην καλλιέργεια με τη χρήση βιολογικών λιπασμάτων και φυσικών εντομοκτόνων. Και πρέπει να πούμε «όχι» στην καλλιέργεια και την κατανάλωση μεταλλαγμένων προϊόντων.

9. Να ξαναμάθουμε να διατρεφόμαστε σωστά με σεβασμό στις συνήθειες των άλλων.

Θα αναπτύξουμε προγράμματα διατροφικής ασφάλειας όπως: ισορροπημένα γεύματα στο σχολείο, προστασία και υιοθέτηση των παραδοσιακών γνώσεων, συνταγές με υγιή τρόφιμα και λαχανόκηπους στο σχολείο.

Σας καλούμε όλους να φροντίσετε τη Βραζιλία.

Luziânia (Goiás), 26 Απριλίου 2006.

(Ελληνική μετάφραση από τα Πορτογαλικά του αρχικού κειμένου που βρίσκεται στη διεύθυνση: www.conferenciainfantojuvenil.com.br)